Nữ sinh lập website giúp người Mông không thạo tiếng Việt ôn thi bằng lái xe máy

Dự án Website hỗ trợ người dân tộc Mông ôn thi bằng lái xe máy chưa sử dụng được tiếng Việt của Giàng Thuỳ Dương (học sinh lớp 11B1, trường Phổ thông Dân tộc Nội Trú tỉnh Điện Biên) và cộng sự (nhóm Dream Makers) giành giải khuyến khích cuộc thi Sáng kiến Khoa học 2022 hôm 17/5.

“Đây là niềm vui và cũng là động lực để chúng em mở rộng, phát triển website hỗ trợ nhiều đồng bào dân tộc thiểu số hơn nữa”, Dương nói.

Mùa hè 2021, khi đang trên đường đi mua đồ giúp mẹ, Dương vô tình chứng kiến một vụ tai nạn giao thông. Dưới cái nắng hè gay gắt, người đàn ông gây ra tai nạn nhễ nhại mồ hôi, đôi mắt hoảng loạn vì không hiểu cảnh sát giao thông đang nói gì và bản thân vi phạm lỗi gì. Đây không phải lần đầu Dương bắt gặp một vụ tai nạn do người Mông gây ra.

Về nhà, Dương trò chuyện với bố mẹ và được biết rất nhiều người xung quanh phải di chuyển hàng ngày bằng xe máy nhưng vẫn chưa có bằng lái xe. Trước đó, tháng 11/2020, tỉnh Điện Biên đã ban hành quyết định Quy định đào tào sát hạch lái xe mô tô hạng A1 dành riêng cho đồng bào dân tộc thiểu số không biết đọc, viết tiếng Việt trên địa bàn tỉnh. Quy định tạo điều kiện thuận lợi cho bộ phận đồng bào dân tộc thiểu số trong tỉnh được tham gia giao thông thuận lợi, đúng quy định. Tuy nhiên, tất cả các tài liệu hướng dẫn ôn thi lý thuyết lái xe máy đều bằng tiếng Việt, khiến người Mông nếu chưa đọc thông, viết thạo tiếng Việt thì rất khó tiếp thu kiến thức.

Từ thực tế trên, Dương nghĩ ra ý tưởng dịch tài liệu ôn thi lý thuyết lái xe máy sang tiếng Mông, sau đó thu âm và đăng tải lên website chuyên biệt.

Nhóm của Dương gồm 5 người. Dương cùng một bạn trong nhóm phụ trách phiên dịch, ghi âm và đăng tải file ghi âm tiếng Mông lên website. Hai thành viên khác phụ trách mảng công nghệ và thành viên còn lại đảm nhận vai trò truyền thông, thuyết trình.

Tháng 7/2021, cả nhóm bắt tay vào làm công việc như đã phân công. Nhóm gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận công nghệ thông tin và tìm kiếm tài liệu. Thêm vào đó, quá trình dịch từ tiếng Việt sang tiếng Mông cũng mất nhiều thời gian do phải cân bằng với việc học.

Sau 4 tháng, những tài liệu ôn thi lý thuyết xe máy “phiên bản tiếng Mông” trên website dần hoàn chỉnh. Website bao gồm banner và logo Phổ thông Dân tộc Nội Trú tỉnh Điện Biên; video giới thiệu toàn bộ tính năng; 4 menu chính học 200 câu lý thuyết, các loại biển báo giao thông đường bộ, mẹo thi, đề thi thử sát hạch… Tất cả đều gồm có file âm thanh tiếng Mông và chữ tiếng Việt để đáp ứng nhiều đối tượng có thể luyện thi.

Người dùng chỉ cần sử dụng chiếc điện thoại smartphone kết nối internet và thao tác trực tiếp trên website. Giao diện thiết kế phù hợp, tiện dụng trên các thiết bị thông minh sẽ giúp ích cho người học ôn thi lý thuyết lái xe một cách dễ dàng và ở bất cứ đâu cũng có thể vào học được. Đặc biệt các chức năng hiển thị trên giao diện đều hiển thị file âm thanh tiếng Mông đính kèm giúp người học có thể ôn luyện dễ dàng nhất.

Hiệu quả của website đặc biệt được phát huy trong thời điểm dịch COVID-19 bùng phát. “Do ảnh hưởng của dịch việc người Mông đến lớp để học và ôn thi giấy phép lái xe A1 trở nên khó khăn, nên nhiều người tìm đến website ôn tập. Chúng em cũng nhận nhiều lời khen nhờ giọng đọc tiếng Mông gần gũi, dễ hiểu và website dễ sử dụng. Nhưng vui nhất là khi thấy có nhiều người Mông thi bằng lái xe máy và đạt kết quả như mong đợi. Từ đó em tin rằng số vụ tai nạn giao thông trong địa bàn nơi em sinh sống sẽ giảm đi đáng kể”, Dương nói.

Nhóm đang lên kế hoạch dịch tài liệu sang tiếng của đồng bào dân tộc Thái. Tiến tới, nhóm mong muốn website sẽ có đủ tất cả bản âm thanh của 53 đồng bào dân tộc thiểu số để mỗi người dân đều có thể dễ dàng tìm hiểu kiến thức về giao thông, nâng cao trình độ nhận thức của người dân khi tham gia giao thông.

Thầy Lê Thành Long - giáo viên dạy Tin trường Phổ thông Dân tộc Nội Trú tỉnh Điện Biên, người hỗ trợ và đồng hành với nhóm học sinh, chia sẻ việc lập ra website hocbanglaixemay.com giúp thầy đạt được “mục tiêu kép”, vừa giúp học sinh hiểu hơn về ngôn ngữ lập trình web, đặc biệt là WordPress, mặt khác giúp việc ôn luyện phần thi lý thuyết lái xe A1 cho người dân tộc Mông trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn.

“Tôi vui vì học sinh của mình dù mới 16, 17 tuổi nhưng rất ý thức trong việc nghiên cứu khoa học. Đặc biệt hơn, những sáng kiến này còn giúp xây dựng cộng đồng nơi các em đang sinh sống ngày một phát triển. Tôi cũng mong muốn sau khi website được nhiều người biết đến, các em sẽ nhận được góp ý từ các nhà khoa học”, thầy Long nói.