Hàng tấn bánh kẹo, thực phẩm chức năng nghi hàng giả chất đống, đổ bỏ: Trách nhiệm của địa phương ở đâu?

Những ngày qua, dư luận không khỏi bàng hoàng khi chứng kiến hình ảnh hàng tấn bánh kẹo chất thành đống tại xã La Phù, Hoài Đức, Hà Nội và hàng nghìn hộp thực phẩm chức năng, thuốc bị đổ ven đường ở TP Hồ Chí Minh. Phần lớn trong số này còn hạn sử dụng đến năm 2028, đặt ra nghi vấn lớn về nguồn gốc hàng hóa, tính pháp lý và động cơ tiêu hủy.

Luật sư Nguyễn Thế Truyền, Đoàn luật sư TP Hà Nội

"Việc điều tra một cách quyết liệt đến cùng, theo tôi, không phải là điều quá khó khăn. Bởi lẽ, ngay tại Việt Nam, chúng ta có hệ thống camera giám sát khá dày đặc, đặc biệt là tại các tuyến đường và khu vực làng nghề. Nếu cơ quan chức năng tiến hành trích xuất dữ liệu từ các camera này thì hoàn toàn có thể xác định được đối tượng liên quan, nguồn gốc xuất phát của hành vi, cũng như quá trình thuê mướn, vận chuyển. Khi đã xác định được nguồn phát sinh rác thải nguy hại, độc hại, cơ quan chức năng có đầy đủ căn cứ để áp dụng các biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật", luật sư Nguyễn Thế Truyền, Đoàn luật sư TP Hà Nội cho biết.

Việc đổ rác chỉ là phần nổi của một tảng băng chìm mang tên hàng giả, hàng nhái. Nhiều sản phẩm bị phát hiện có bao bì, nhãn mác gần giống hoặc cố tình mô phỏng theo các thương hiệu lớn, như Milo, Ovaltine, Gilco... gây nhầm lẫn nghiêm trọng với người tiêu dùng.

Núi rác thải bánh kẹo không rõ nguồn gốc tập kết ngay ven đường ở thôn La Phù

"Những dấu hiệu liên quan đến khả năng gây nhầm lẫn, chẳng hạn như sản phẩm, dịch vụ thuộc danh mục đã được đăng ký bảo hộ và được Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ, thì trong trường hợp này có thể xác định là hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ", luật sư Nguyễn Thế Truyền nhấn mạnh.

Trên thực tế, việc xác minh hành vi xâm phạm không dễ nếu thiếu sự phối hợp của chủ sở hữu nhãn hiệu và kết luận từ các cơ quan chuyên môn. Nhiều vụ việc vì không có đơn yêu cầu bằng văn bản từ doanh nghiệp nên cơ quan chức năng không thể tiến hành xử lý.

"Khi cơ quan chức năng phát hiện những dấu hiệu như vậy, thông thường trong thực tế, đặc biệt là đối với hàng hóa nhập khẩu, sẽ phải thành lập một nhóm làm việc để liên hệ với chủ sở hữu nhãn hiệu. Từ đó, tiến hành đối chiếu, so sánh và cần có kết luận từ cơ quan chuyên môn về mức độ gây nhầm lẫn, gây nhầm lẫn ra sao, ở mức độ nào. Chỉ khi có kết luận chuyên môn rõ ràng thì mới có thể triển khai các phương án xử lý và áp dụng chế tài phù hợp", luật sư Truyền chia sẻ.

Câu chuyện làng nghề La Phù, nơi nổi tiếng với các sản phẩm bánh kẹo, càng trở nên phức tạp trong bối cảnh nhu cầu thị trường giảm sút, hoạt động sản xuất đình trệ và các hộ kinh doanh loay hoay vì hóa đơn, chứng từ.

Đổ bỏ hàng hóa không rõ nguồn gốc tại Việt Nam là tín hiệu tốt trong cuộc chiến chống hàng giả

"Việc đóng cửa xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trước hết là do sức mua trên thị trường thời gian gần đây suy giảm rõ rệt, khiến việc tiêu thụ hàng hóa gặp khó khăn. Bên cạnh đó, vấn đề thuế cũng đang khiến nhiều hộ kinh doanh lúng túng. Phần lớn các hộ đều gặp khó khăn trong việc xử lý hóa đơn đầu vào, gây ra sự bối rối trong quá trình kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế. Ngoài ra, tình trạng hàng giả, hàng nhái cũng là một vấn đề đáng lo ngại. Lâu nay, nhiều tiểu thương nhập hàng về nhưng nguồn hàng đầu vào lại không rõ ràng, thiếu minh bạch, tạo ra nguy cơ cao về vi phạm pháp luật và làm ảnh hưởng đến niềm tin của người tiêu dùng", luật sư Truyền khẳng định.

Không chỉ dừng ở bánh kẹo, đợt kiểm tra cao điểm còn phát hiện hàng nghìn hộp thuốc và thực phẩm chức năng bị đổ trộm ở huyện Bình Chánh, TP Hồ Chí Minh. Các sản phẩm còn nguyên bao bì, chưa hết hạn, và đa phần là thuốc cho trẻ em, người già, thực phẩm bổ sung DHA, canxi... khiến nghi vấn về hàng giả càng tăng cao.

"Lý do đổ bỏ có thể nhiều, nhưng đầu tiên chúng ta nên nghĩ theo hướng tích cực là hàng lỗi, cần tiêu hủy. Tuy nhiên, những sản phẩm này buộc phải có công bố, tuân thủ chỉ tiêu kiểm nghiệm. Nếu chưa có thông báo thu hồi, chưa rút công bố, mà vẫn còn hạn sử dụng thì rõ ràng hành vi tiêu hủy có vấn đề", luật sư Truyền cho biết thêm.

Nhiều loại bánh kẹo không còn hạn sử dụng và vỏ bao bì vẫn còn nguyên vẹn

Trong bối cảnh đó, Chính phủ đã phát động đợt cao điểm đấu tranh chống hàng giả, xâm phạm sở hữu trí tuệ và gian lận thương mại. Công an nhiều địa phương đã vào cuộc, thu giữ hàng chục nghìn sản phẩm giả, từ thiết bị điện tử, dầu nhớt, đến thực phẩm.

Các hành vi đổ bỏ hàng không rõ nguồn gốc không chỉ gây ô nhiễm môi trường, lãng phí tài nguyên mà còn là dấu hiệu của một hệ thống phân phối phi pháp đang bị chặt đứt. Điều quan trọng là không để các vụ việc này dừng ở xử phạt hành chính, mà phải xác định được nguồn gốc hàng hóa, hành vi vi phạm và người chịu trách nhiệm pháp lý cuối cùng. Đây là cơ hội để cơ quan chức năng sàng lọc, làm sạch thị trường, tạo dựng lại niềm tin cho người tiêu dùng và mở đường cho thương mại minh bạch.

Theo: vtv.vn